Balık zehirlenmesi, bayat ya da zehirli balıkların yenmesinden ileri gelen rahatsızlıkların ortak adı. Belirtileri benzese de, şiddeti ve sonuçları farklı olan bu rahatsızlıklar , zehirlenmeye yol açan etkenin türüne göre üçe ayrılır: Bayat balık zehirlenmesi, Ciguatera zehirlenmesi ve tetraodon zehirlenmesi.
Bayat balık zehirlenmesi, mikroorganizmaların üremesine (kokuşma) elverişli bir ortam olan bayat balıklardaki bakterilerden ileri gelir. üzellikle uskumru, kolyoz, orkinos ve torik gibi uskumru ailesinden (Scombridae) bayat balıklarda üreyen bakteriler, balık proteininin normal bileşenlerinden biri olan histidin adındaki aminoaside etki ederek, zehirlenmeden sorumlu olan bir maddenin oluşmasına yol açar. Bu balıkların yenmesiyle ortaya çıkan bulantı, kusma, baş ağrısı, yutkunma güçlüğü, aşırı susama ve kaşıntı gibi belirtiler, genellikle 12 saat içinde kaybolur.
Ciguatera zehirlenmesi, Antiller’de görülen en yaygın balık zehirlenmelerinden biridir ve dünyanın başka yerlerinde de çokça tüketilen orfoz, barakuda gibi bazı balıkların yenmesiyle ortaya çıkar. Başka sularda yaşayan bu balıklar zehirlenmeye yol açmazken, Antil Denizinde yaşayanların neden zehirli olduğu tam olarak açıklanamamıştır. Ancak, bazı uzmanlar, bu balıklara yem olan bazı küçük balıkların, Antil Denizinde yetişen zehirli bir bitkiyle beslendiğini ve Ciguatera zehirlenmesinin bu bitkisel zehirden ileri geldiğini öne sürerler. Bulantı, kusma, ishal, halsizlik, duyu yitimi, kas ağrısı ve yaygın kaşıntı gibi zehirlenme belirtileri, balığın yenmesinden hemen sonra görülebildiği gibi, 30 saat kadar sonra da ortaya çıkabilir. Olguların yüzde 10’undan daha az bir bölümü, solunum felcine bağlı olarak ölümle sonuçlanabilir.
Tetraodon zehirlenmesi, Uzakdoğu’nun tropik sularında yaşayan balon balığına benzer bazı Tetraodontiformes türlerinin yenmesiyle ortaya çıkar. Bu balıklarda çok kuvvetli ve ısıya dayanıklı bir zehir (tetraodontoksin) bulunur; bu zehir sinir sistemini etkileyerek birkaç dakika içinde belirtilerini vermeye başlar. Baş dönmesi, dudak ve dil karıncalanmasından hemen sonra, kas hareketlerinde düzensizlik, çırpınma, ve solunum felci görülür. Olguların yüzde 60’tan fazlası birkaç saat içinde ölümle sonuçlanır; 24 saat içinde ölmeyenlerin yaşama şansı oldukça yüksektir. Ayrıca bakınız; midye zehirlenmesi
