Tabiat çok tuhaf ve bir çok da mucizeler ile dolu bir çok enstrümana sahiptir. Bu mucizevi enstrümanlar içinde ise bulutlar da bulunur. Günlük yaşamda sıradan bir şey vb. Söz edilen, fakat oluşumunda niteliklerine denli çok ayrıcalıklı noktalara sahip olan bulutların ne oluştuğunu biliyor musunuz?
8567_Ruyada-bulut-gormekgökyüzünde yer edinen herhangi bir orta büyüklükteki bulut, ortalama 1 kilometre çapında olabilir. Bu çapta bir bulutun kütlesi ise ortalama 4 milyar metreküptür. Mevzubahis bulut hemen hemen 1 milyon ile 5 milyon kg içinde değişen bir su kütlesine sahiptir. Fakat garip olan, bu kadar çok bir su hacminin yeryüzüne direk boşalmıyor oluşu ve bu kadar ağır bulutların havada asılı duran vaziyetleridir.
Bulutların hepsinin türü ve kütlesi kendine özgüdür. Bir diğer deyişle bulutlar bu yönleri ile birbirlerine benzemezler. Bunun sebebi ise bulutların oluşumlarında direk tesiri yer alan unsurların farklılıklar gösterebileceğidir. Misal şekilde hava trendleri, tazyik, toz kitleleri yahut ısı bu etmenler içinde sayılabilir. Bu kadar dev bir atmosferde bütün bu etmenleri denk olarak eşit getirmek ve bunun neticesinde da birbiri ile denk bulutları saptamak olanaksızdır.
Bulutların oluşumu
Yeryüzünün ısınması ile buharlaşan su kütleleri, su buharı formunda olacak biçimde gökyüzüne düzgün yola yararlar. Göklere çıkan su buharları oldukça yüksek yerlerde basıncın fazlası ile azalması ve havanın da soğuması ile minik su damlalarına dönüşürler. İşte bu damlalar da bir araya gelmiş olarak bulutları oluştururlar. Bulutlardaki su damlacıkları esasen çok ufak olsalar da milyonlarca damlacığın bütünleşmesi ile bulutların meydana geldiği anlaşılabilir. Örnek vermek gerekirse bir su damlacığının çapı birkaç mikrometredir. Kıyaslamak üzere birey saçının yaklaşık 100 mikrometre bulunduğu akla getirilebilir. İşte bu kadar ufak damlacıkların milyonlarcası bir bulutu oluşturmaktadır.
8567_Beyaz-bulutbulutların ağır bulunmasına nedeniyet sunan söz mevzusu damlacıklar, hem de bulutların gökyüzünde havada durmasının da nedenidirler. Şundan dolayı su damlaları son derece küçüktürler ve bundan ötürü da bulutlar havada asılıdırlar. Daha aleni bir anlatım ile bahsetmek icap ederse, 1 kilometre çapındaki yaklaşık olarak bir bulutta 1000 ton su mevcut ise, tıpkı hacme sahip bir hava yaklaşık olarak şekilde 1.000.000 tondur. Hacimsel miktarlar mevzubahis olunca tıpkı çaptaki havanın sudan fazla daha ağır bulunduğu anlaşılabilir. Bulutların çapına nazaran hafif olması onların hava trendleri ile yer değiştirmelerine de ortam hazırlar. Yeteri denli ağırlaşmayan bulutlar yağış durumuna gelmeden gezinebilirler.
Bulutlar meydana geldiği sırada ilk doğan su damlaları oldukça küçüktür. Bu damlalar öylesine küçüktürler ki kendi üstlerine gelen güneş ışığını direk şekilde yansıtırlar. İşte bu bulutlar da bembeyaz gözüken bulut çeşitleridir. Bir diğer deyişle gün arasında son derece beyaz biçimde gözüken bulutların yeni oluşmaya başladıkları denilebilir. Ancak su damlalarının çoğalması ve bulut arasında bu damlaların birleşmeleri bulutun da kalınlaşmasına nedeniyet sunar. Kalın duruma gelen ve sıklaşan bulutlar ışığı da haliyle düşük yansıtırlar. İşte bu çeşitli bulutlar da ışığı düşük kırdıkları üzere koyu gri, siyah arası bir renk alırlar. Hatta bulutların alt bölümünde su damlacıklarının sık olmasından ötürü kimi bulutların alt kısımlarının üst kısımlarına nazaran daha koyu oldukları da ayrım edilebilir.
Yatay eksende havadaki ısı genel şekilde tıpkı kabul edilir. Bundan ötürü da yatay eksendeki su damlacığı yoğunluğu benzerdir; ancak hava sıcaklığı üst ve alt katmanlarda değişmiş olduğu üzere su damlacık yoğunluğu bu kısımlarda değişkenlik gösterir. Bulutların alt kısımlarının daha düz, üst kısımlarının daha yuvarlak yahut kıvrımlı olmasının nedeni de hem bu kesafet, aynı zamanda su damlacığı üretimlerinin üst kısımlarda daha fazla devam etmesidir.
Bulut sınıfları nedir?
Genelde 3 ana gruba ayrılan bulutlar, böylelikle kategorilendirilmelerini de cins ve yükseklik farklarına borçludurlar. Mevzubahis ana gruplar sirüs, kümülüs ve stratus adları ile bilinir. Sirüs ince, parça parça ve ufak bulutlara verilen kategori adıdır. Kümülüs kümeler durumundaki bulutlardır. Ufukta ince bir katman şekilde görülen bulutlar ise stratus adını alır.
Şayet bulut yerden 2 km ile 6 km içinde bir yükseklikte ise ön ad şekilde alto kullanılır. 6 km’den daha fazla yerlerdeki bulutlara da sirro ön adı verilir. Yağmur bulutları ise nimbo yahut nimbus vb. Adlar ile anılırlar.
