Kimmerler, İÖ 15-14. yüzyıllardan İÖ 8. yüzyılın ilk yansına değin, Volga ırmağından Karadeniz’in kuzeyine doğru uzanan alanda yaşayan göçebe halk.
Kimmer ülkesi İÖ 8. yüzyılın ortalannda Aras ırmağı yöresinden gelen İskitlerin eline geçince, yerlerinden olan Kimmer göçebeleri büyük kafileler halinde güneye doğru harekete geçtiler ve Kafkasya üzerinden Doğu Anadolu’ya girdiler. İÖ 714’te Urartu sınırını aşarak Orta Anadolu’ya doğru akmaya başladılar; Kumrnuh (Adıyaman yöresi), Meluddu (Malatya), Tabal (Nevşehir-Kayseri yöresi), doğuda Şubria (Diyarbakır yöresi) ve batıda Hubuşna’ya (Ereğli) kadar yayıldılar. Asur kralı II. Şarrukin’in (Sargon) onları Tabal’da durdurmaya çalışırken sayaşta ölmesi (İÖ 705) üzerine Kimmerler İÖ 7. yüzyılın başlarında batıda Kızılırmak’a kadar uzandılar. Dugdamme adındaki önderlerinin komutasında Friglerin üzerine saldırdılar, İÖ 696’da Frig başkenti Gordion’u yağmaladılar. Daha sonra batıya yönelerek Lydia’yı tehdide başladılar. Lydia kralı Gyges, Asur kralı Asurbanipal’la diplomatik ilişkiler kurup ondan sağladığı yardımla Kimmerleri 10 657’de büyük bir yenilgiye uğrattı. Ama Kimmerler bir süre sonra yeniden Lydia’ya saldırıp, Gediz vadisindeki başkentleri Sardis’i aldılar. Gyges savaş alanında öldü. Sardis’i yakıp yıkan Kimmerler orada kalmayarak hızla Orta Anadolu’ya döndüler. Bir bölümü kuzeybatıya doğru çıkarak Edremit yakınlanndaki Antandros kenti çevresine yerleşti.
Gyges’ten sonra Lydia tahtına oğlu Ardys geçti. Ardys ülkesini Kimmer saldırılarının yarattığı güç durumdan kurtarmak amacıyla yeniden Asur’dan yardım istedi. Ama göçebeler, kuzeybatıdan Boğazlar üzerinden gelen Trerler ile .. birleşip yeniden Lydia’ya saldırdılar ve İÖ 638’de Sardis’i, krallık sarayının bulunduğu akropolis dışında, bir kez daha istila ettiler. Bununla da yetinmeyip Ege Denizi kıyısındaki Yunan kentlerinden Ephesos, Menderes Magnesiası, Priene, Melia ve (bir olasılıkla) Miletos’u yağmaladılar. Sonra Büyük Menderes Vadisi boyunca doğu ya yönelerek, o dönemlerde yurt edinmiş oldukları Kappadokia bölgesine döndüler (İÖ 630).
Düzenli bir devlet örgütleri bulunmayan Kimmerler zamarı içinde güçlerini yitirmeye başladılar. 10 630’dan kısa bir süre sonra ünlü önderleri Dugdamme’nin Kilikya bölgesindeki bir savaşta ölmesi, onlann Anadolu’daki etkinliklerine son verdi sonuçta Lydia kralı Alyattes tarafından İÖ 595’te büyük bir yenilgiye uğratılarak Kızılırmak’ın doğusuna sürüldüler. Bu olaydan sonra tarihsel kaynaklarda izlerine rastlanmamakla birlikte, Ermenilerin Kappadokia’ ya verdiği Gamir adından yola çıkarak bu yöreye yerleştikleri sanılmaktadır.
Asurlann Gimmirai dediği ve Tevrat’ta da Gimiraya olarak geçen Kimmerlerin kökeni konusu açık değildir. Konuştuklan dil üzerine yapılan araştırmalar, Trakyalı ya da Hint-Avrupa kökenli bir halk olduklarını göstermektedir. Bir kurama göre Kimmerler, arkeologlar arasında “Katakomp” olarak bilinen kültürün yaratıcısıdır. Güney Rusya’daki bu kültürün yerini, Volga’nın ötelerinde gelişerek yayılan Srubna kültürüne bırakması, Kimmerlerin İskitler tarafından sürülmesiyle tam bir benzerlik gösterir. Ama İÖ 2. binyılın ikinci yarısına rastlayan birinci olay ile Kimmerlerin Anadolu’da ortaya çıkması arasında birkaç yüzyıllık bir boşluk vardır. Bazı tarihçiler de, Güneybatı Ukrayna ile Orta Avrupa’da bulunan İÖ 8-7. yüzyıla ait “Trak-Kimmer” kalıntılarını Kimmerlere bağlarlar. Bu kalıntılar, İskitlerin ilk baskılarından kaçarak Macaristan Ovasını istila eden ve İÖ y.500’e değin burada varlıklannı sürdüren Kimmerlerin batı kolunun izleri olarak da görülebilir. Kınm yöresindeki anayurtlarında yaşayan Kimmerler ise İÖ 4-3. yüzyıllara değin varlıklannı sürdürdüler.
