Bölgesel kalkınma programı, nüfusunun önemli bir oranı uzun süreli işsizlik sorunuyla karşı karşıya olan ya da ekonomik durgunluk içinde bulunan bölgelerde sınai ve ekonomik kalkınmayı özendirmeyi amaçlayan devlet programı. Bölgesel kalkınma programları kapsamındaki önlemler arasında, ilgili bölgelerde kurulacak özel sanayi girişimlerinin kredi, hibe ve vergi indirimi gibi yollarla özendirilmesi, enerji, elektrik, taşımacılık ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesinde bölgeye yardım sağlanması, tesis kuruluşu ve genişletilmesinde değişik ölçülerde merkezi denetim uygulanması sayılabilir. II. Dünya Savaşı’ndan bu yana sanayileşmiş ülkelerin çoğunda çeşitli türlerde bölgesel kalkınma programlan benimsenmiştir. Kalkınma sorununun çözümü için geliştirilen ve gene yaygın uygulama alanı olan bir başka yaklaşım, işgücünün yeniden eğitilmesi ve kendi bölgesi dışındaki bölgelere yerleştirilmesidir. Ama halkın, yaşadığı yöreye çok sıkı bağlı olması ya da yeni yerleşeceği kentlerde nüfus yoğunluğunun zaten olağanüstü yüksek olması durumunda bölgesel kalkınma programının uygulanması yeğlenir.
Kalkınma programı gerektiren bölgelere sanayinin yönelmesini özendirmek için en çok başvurulan yöntemler, bu yörelerde yatırım yapan ya da yatırımlarını genişleten firmalara kredi, kredi garantisi ve karşılıksız fon sağlamaktır. Örneğin Fransa’daki programlarda, yatırım büyüklüğüne ve yapılan iş hacmine göre sübvansiyon, kredi, faiz indirimi ve bedelsiz arazi sağlanmıştır. Japonya’da ise devlet arazileri özel sanayi yatırımlarına açılmıştır. Kredi dağıtımı ve faiz indirimi AFC, Hollanda, ABD, İngiltere ve Japonya’da bölge kalkınma planlarının araçları. arasındadır. İngiltere, İsveç ve Fransa, yeni sanayilere ve sanayi genişlemesine aynlacak alanların seçiminde bir tür merkezi denetim oluşturmuştur. Örneğin İngiltere’de geniş ölçekli yeni sanayi alanları için İngiliz Ticaret Kurulu’nun onayını almak zorunludur. Fransa’da Ekonomik ve Toplumsal Kalkınma Fonu, onaylanmamış bölgelerde inşaat ruhsatı vermemek gibi bir yaptırım uygulamıştır. Isveç’te ise Işgücü Piyasası Kurulu’ na, yeni sanayi yatırımlarını işgücü kıtlığı olan bölgelerin dışına yöneltmek üzere, kredileri onaylama yetkisi verilmiştir.
Fransa ve Japonya kırsal ya da geri kalmış bölgelerde yatırım yapan firmalara değişik vergi. indirimleri sağlayan ülkeler arasındadır. İngiltere’de Ticaret Kurulu, ekonomik büyüme için gerekli bölgesel örgütlenmenin sağlanmasına katkıda bulunabilmektedir. Bu tür katkılar ABD programlarında da görülür. Ekonomik kalkınmayı kolaylaştırmak amacıyla alınan bir başka önlem de düşük maliyetli konut sağlamaktır. AFC ve ABD ‘deki bazı programlar bu alanda da mali yardımda bulunmaktadır.
