Aşık, HALK ŞAİRİ, SAZ ŞAİRİ, HALK OZANI olarak da bilinir, genellikle saz eşliğinde din dışı konularda doğaçtan şiirler söyleyen ya da halk öyküsü anlatan kişi. 16. yüzyılın başlarında ortaya çıkmış, köy, kasaba, kent ve yeniçeri ocaklarında yetişmiş, şairlik gücünü pirinin sunduğu “aşk badesivni içmekle ve “ideal sevgili”nin hayalini gör-rnekle kazandığına inanıldığı için de “badeli aşık” ve “hak aşığı” olarak adlandırılmıştır.
İslamdan önceki dönemlerden 16. yüzyıla değin ozan denen sanatçılar dolaşarak kopuz çalar, kahramanlık ve yiğitlik üzerine şiirler söylerlerdi. Göçebelikten yerleşik yaşama geçilmesi, kasaba ve kentlerde yeni toplumsal örgütlenmenin ortaya çıkması gibi nedenlerle bu yüzyıldan sonra destan anlatıcısı ozanın yerini, toplumun günlük yaşamı üzerine şiirler söyleyen aşık almıştır. Aşık, kopuzun yerine saz çalarak, destansı şiir yerine aşk ve sevda şiirleri söyleyerek günümüze değin yaşayagelmiştir.
Aşık kavramı önceleri, kendilerini Tanrı’ya aşık gören tekke ve tasavvuf şairleri için kullanılmış, ama daha sonraları, saz çalan bütün şairlere aşık denmeye başlanmıştır. Aşıklar okuma yazma bilmeyebilir, ama saz çalmada ustadır. Şiirlerini yazmaz, doğaçtan çalıp söylerler. Öte yandan, geleneğe bağlı kalarak kendi şiirlerinin yanı sıra kendilerinden önceki aşıkların da şiirlerini söyler, bunların ağızdan ağza sonraki kuşaklara geçmesini sağlarlar. Genellikle saray ve çevresinden ilgi görmeyen aşıkların, 17 ve 18. yüzyılda imparatorluğun her yöresinde, kahvehanelerde, konaklarda ve Bektaşi tekkelerinde önemli bir yeri vardı. Bunun yanı sıra aşıkların II. Mahmud, Abdülmecid ve Abdülaziz gibi padişahlar döneminde saraya alındığı, ve dinlerıdiği de olmuştur. 17. yüzyılda Aşık ümer, Gevheri, 19. yüzyılda Dertli, Erzurumlu Emrah, Bayburtlu Zihni gibi şairler, geleneğin dışına çıkarak şiirlerini yazmışlar ve bundan dolayı da “kalem şairleri” olarak adlandırılmışlardır. Bunların arasında şiirlerinde he ce ölçüsünden başka aruzu kullananlar da olmuştur. Hayali, üksüz AŞık, Katibi. Kayıkçı Kul Mustafa, Kuloğlu, Köroğlu, Aşık Kerem, Karacaoğlan, Dadaloğlu gibi ünlü aşıkların , yanı sıra yakın dönem aşıklar arasında Aşık Veysel, Ali İzzet, İhsani, Nesimi, Kul Ahmet, Mahzuni ve Hasan Nebioğlu sayılabilir.
