At Kestanesi (Aesculus hippocastanum)
Diğer İsimleri: Hint kestanesi.
Kökeni ve Yayılışı Şekli: Asya-Hindistan kökenlidir. Ülkemizde ve Avrupa’da da yetişir. Avrupa’da süs bitkisi olarak yetiştirilir. 17. yy başlarında Avrupa’ya (Fransa’ya), İstanbul’dan götürülmüştür.
Bitkinin Özellikleri: Çok yıllık, 10-12 m yüksekliğinde, dallanan bir ağaçtır. 5-7 parçalı olan yaprakları, iri, etli ve kenarları dişilidir. Çiçekleri Nisan-Temmuz ayları arasında açar. Çiçekleri beyaz ve nadiren de kırmızı renklidir. Meyveleri, kestaneye benzer fakat daha iridir. 1-3 adet tohumlu bir kapsüldür. Olgunlaşan meyveleri, sonbaharda yere düşer. Çatlayan meyve, kabuklarından ayrılır. Tohumların kabuk renkleri, kahverengi renkte ve parlaktır. Yol kenarlarında ve parkıarda süs bitkisi olarak da değerlendirilir.
İçerikleri: Yaprak ve çiçekte az miktarda fakat tohum ve kabukta fazla olmak üzere nişasta, sabit yağ, saponin, tanen, flavonoidler, aesculin ve fraxiin glikozitleri kateşik tanen, kumarin türevierini içerir. Tohum; sabit yağ, nişasta, glikozitler (aescin, aeskulin), şekerler, flavon türevieri içerir.
Kullanım Önerileri: Faydalanılan kısımları, çiçek, kabuk ve tohumlarıdır. Kabuklardan genellikle tentürü hazırlanır ve tentürü kullanılır. Hazırlanan tentür, 35 derecelik etil alkolde seyreltildikten sonra yararlanılır. Tedavi amacıyla, seyreltilmiş tentürden günde 3-4 defa birer fincan içilir.
Hemoroit-babasıl, varis ve atardamar iltihabını kurutmada ve ödem çözmede başarı ile kullanılır. Tanenden dolayı büzüştürücü- sıkılaştırıcı-güçlendirici özelliğe sahiptir.
Tohumları; romatizma ve mafsal ağrıları ile deri çatlaklarının tedavisinde değerlendirilir.
Kabuk, basur memelerini küçültür, ateşi düşürür, kanı durdurur, ishali önler. Kabuktan, toz halinde günde ve birkaç defada 1 g alınır. Veya %5’lik infüsyon çayından yemek aralarında olmak üzere birer bardak içilir.
Çiçek ve yaprakları da kabuğun etkisine sahiptir.
Tohumlardan hazırlanan ilaçlar, damarların daraltılması ve kılcal damarların çatlamasını önlemek maksadıyla kullanılır. Hazırlanan infüsyonu, kabuk etkisine sahiptir.
Not: Normal dozda, belirlenmiş bir yan etkisi yoktur.
