Türkiye’de 1993 yılından itibaren T.C sağlık bakanlığı yeni oluşan tarama programını başlatmıştır. Bebek hastaneden taburcu edilirken topuğundan hususi bir filtre kağıdına birkaç damla kan örneği alınır.
Topukbebeklerde topuk kanı ile hangi rahatsızlıklar belirlenir? Bebeklerden alınan bu topuk kanı ile metabolik bozukluğu olan bebekler asla zaman kaybetmeden belirlenir ve tedavilerine en erken dönemde başlanır. Bu metabolik rahatsızlıkların ülkemizde yoğun olarak görülenleri ise; fenilketonüri, biyotinidaz eksikliği ve hipotioridi rahatsızlıklarıdır.
Topuk kanı nelerdir?
Sorusuna yanıtımız özetlemek gerekirse açıklayacak olursak, bebek topuğundan alınan kan ile metabolik rahatsızlıklara erken tanı hususlması prosedürüdür.
Topuk kanı neden alınır?
Doğuştan olabilecek birtakım rahatsızlıkların tanısı bebek doğduktan sonraki en geç yedi gün bünyesinde topuktan alınan kanı, bilhassa ilk 24 saatte alınmaması icap etmektedir. Bunun sebebi ise bebek doğduktan sonra beslenmesine ilişik şekilde metabolize edilemeyen birtakım maddelerin bir diğer deyişle parçalanamayan ana mamüllerin kana geçmesi, birikmesi lazım.
Topuk kanı ne işe yarar?
Bebek doğduğu vakit herhangi bir bulgusu ve belirtisi olmayan fakat geç tanı edilmesi biçiminde tedavisi fazla güç olan üstelik kalıcı hasarlar oluşturabilecek metabolik rahatsızlıkları ortaya çıkaran testtir. Bazı enzim ve hormon eksikliklerini ortaya çıkaran bu testler bebek üzere dirimsel önem taşır.
Topuk kanında neye bakılır?
Topuk kanından bakılan rahatsızlıklar;
Konjenital hipotiroidizm: bu hastalık troid bezlerinin yeteri kadar çalışmamasıdır. Bu durumun erken tanısı ile bebekte olabilecek beyin hasarlarının önüne geçilmiş olur.
Fenilketonüri: bu hastalık ise bebek beslenmeye başladıktan sonra fenilalanin aminoasidi ile metabolitleri kanda birikerek beyine geçerek birtakım hasarlar oluşturur. Nörolojik ve zeka büyüme geriliğine yol açabilen bu rahatsızlık topuk kanı ile erken tanı edilebilmektedir.
Biyotinidaz eksikliği: bu eksiklik biyotin vitamini eksikliğine yol açar. Şayet ki tanı gecikir ve erkenden denetim altına alınmaz ise hipotoni, egzama, saç dökülmesi, balans bozukluğu ve büyüme geriliği vb. Çok mühim komplikasyonları ortaya çıkartır.
