Cevdar (Curcuma zedoaria Rosc.)
Diğer İsimleri: Zidvar, zulumba, zurumbaz.
Kökeni ve Yayılışı Şekli: Hindistan kökenlidir. Çin ve Güneydoğu Asyaıda tarımı yapılır. Ülkemizde yetişmez.
Bitkinin Özellikleri: Rizomludur. Rizomları uzun, yuvarlak, sarı-kırmızı renklidir. Çok yıllık, 50 cm kadar boylanan, otsu bir bitkidir. Yaprak, çok büyüktür. Dallar, çiçekli veya çiçeksizdir. Çiçek sarı renklidir. Meyve, kapsuladır ve içerisinde çok sayıda tohum bulunur.
İçerikleri: Rezin, uçucu yağ (%1) içerir. Uçucu yağın en önemli bileşenleri; seskiterpenler (%78), sineol, kafur, pinen’dir.
Kullanım Önerileri: Baharat olarak kullanılan kısmı rizomlarıdır. Az kullanılan bir baharattır. Rizom, diskler veya dilimler halinde, 4-6 cm uzunlukta ve 1-2 cm genişlikte kesilir. Tipik baharlı, kafursu, kokusu sıcak, hafif acı lezzetlidir. Mutfakta, zencefil yerine kullanılabilir. Gıda sanayinde alkolsüz ve acı içeceklerde değerlendirilir. Eczacılık sanayinde de kullanılır. İçerdiği etkili maddelerden dolayı; iştah.açıcı, idrar artırıcı, uyarıcı, balgam söktürücü, gaz çıkarıcı olarak değerlendirilir, Bu maksatlarla, toz veya dekoksiyon şeklinde alınır. Tozu kullanılırsa günde 0.5-1.0 g’ı yeterlidir. Dekoksiyon (%2-5) şeklinde hazırlanan çayından yemek aralarında birer bardak içilir.
