Horasan’da 1210 tarihinde doğmuş ve oradan Anadolu’ ya gelmiştir. Türkistan’ın meşhur alimlerinden İslami bilimler, felsefe, hikmet, tasavvuf, edebiyat alanlarında dersler alarak olgunlaşmıştır. Babailiğin kurucusu Baba İshak halifelerindendir. Köprülüye göre, Yesevi dervişlerinden olma ihtimali söz konusudur. Menkıbelere göre, Ahmed-i Yesevi’nin işaretiyle Anadolu’ya gelmiş, Sulucakarahöyük’e, bugünkü Hacı Bektaş ilçesine yerleşerek pek çok mürit yetiştirmiştir. Anadolu’da Türkler arasında sağlanan kültürel birliğin kurulmasında en etkili isimlerden birisidir. Arapça yazdığı ‘Makalat’ adlı ederinin manzum ve mensur Türkçe çevirilerindeki tasavvuf anlayışını yansıtan görüşleriyle Mevlana’nın görüşleri arasında farklılık yoktur.
Hacı Bektaşi Veli, hece vezni ve dörtlüklerle, Türkçe söylemiş olduğu nefesleriyle Anadolu halkına dini ve ahlaki öğütler vermiş, en etkili mutasavvıflardandır. Menkıbelerden oluşan ‘Velayet-name’ onu bir veli olarak yansıtmaktadır. Bektaşilik özellikle tasavvufi halk edebiyatını çok etkilemiştir. Ona göre; insanın ilk ödevi tevhid inancı ile nefsine hakim olmaktır. Hacı Bektaşi Veli’nin ilahileri Yesevi dervişlerinin hikmetler söyleme geleneğine uygun bir biçimde halk arasında söylenmiştir.
