14.6 C
İstanbul
Perşembe, Kasım 21, 2024

İletişim

İçgörü

İçgörü, deneme-yanılma yoluna başvurmaksızın gerçekleşen kesin ve anında öğrenme ya da kavrama durumu.
İçgörü olgusuna ilişkin bilimsel bilgilerin çoğu, Gestaltçı psikologlardan Alman Wolfgang Köhler’in hayvan davranışı üzerine çalışmalarına dayanır. Bir deneyinde Köhler, Sultan adında aç bir şempanzenin kafesinin dışına bir muz koydu, hayvana da iki sopa verdi. Sopaların ikisi de kafesten muza yetişecek uzunlukta değildi; ama özel yapılarıyla uç uca eklenebiliyorlardı ve bu durumda ortaya, muza yetişebilecek uzunlukta bir sopa çıkıyordu. Sultan iki sopayı teker teker denemesine, hatta sopalardan biriyle öbürünü iterek muza ulaşmaya çalışmasına karşın hiçbir sonuç alamadı. Tam uğraşmaktan vazgeçeceği sırada iki sopayı rastlantı sonucu birleştirdi ve muzu almayı başardı.

Sultan, sonradan aynı sorunla karşı karşıya bırakıldığında hiçbir deneme-yanılma davranışına girmeden anında gene bu çözüm yolunu kullandı. Bununla birlikte bu sonuç bazı belirsizlikler taşımaktadır. Burada, önceden gelişmiş bazı koşullu tepkilerin rol oynadığı düşünülebilir; böylece Sultan sopalan rastlantı sonucu uç uca getirerek yeniden düzenlediğinde, sorunu çözmesi için gerekli motor becerileri zaten harekete geçmiştir. İçgörü, insanın öğrenme sürecinde de roloynar. Ama bu, Sultan örneğinde olduğu gibi yalnızca önceden koşullanınayla öğrenilmiş tepkilerin yinelenmesine dayalı bir özellik göstermez; hayvandan farklı olarak insan, düşünce ve dil yetilerinden yararlanarak nesnel gerçeğe ilişkin kavramlar oluşturur. Böylece nesnelolan soyutlanarak öğrenme sürecine katılır. Örneğin fizik bilgisinin bugünkü düzeyde olmadığı çağlarda da atom kavramı vardı. Dolayısıyla insanda

İçgörüyü hayvandakinden ayıran özellik, kavrama yetisidir.
Bazı psikoterapi yöntemlerinde, özellikle de hastalıklı davramşın kökenini bilinçdışı güdülerde arayan psikanalizde, içgörü büyük önem taşır; kişinin, psikanaliz sürecinde içgörü yoluyla bilinçdışı güdülerini kavramasının, iyileşmesi yönünde temel bir adım olduğu kabul edilir.

Önceki İçerik
Sonraki İçerik

Benzer İçerikler

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Sosyal Medya

17,204BeğenenlerBeğen
3,912TakipçilerTakip Et
13,900AboneAbone Ol
- Advertisement -spot_img

Son Yazılalar