Mastit, Meme İltihabı olarak da bilinir, kadınlarda meme dokusunun mikrop bulaşması sonucu iltihaplanması. Akut mastitte etken, sıklıkla Staphylococcus aureus, kimi zaman da Streptococcus cinsi bakterilerdir. Hemen her zaman emziren kadınlarda görülür; doğumu izleyen ilk üç haftada başlar. Meme başındaki çatlaklardan giren bakteriler lenf damarları ve süt kanallarında ilerler. Düzensiz emzirme memelerin aşırı derecede sütle dolmasına yol açarak enfeksiyonun şiddetini artırır. Memeler şişer, kızarır, sertleşir, oldukça ağrılıdır. Enfeksiyon tek memede ya da her ikisinde olabilir; sınırlı bir alanda kalabileceği gibi yaygınlaşabilir. Meme başından irinli akıntı gelmesi sıklıkla memede apse oluştuğunu gösterir.Lenf düğümleri ve lenf damarları da şi şer ve duyarlılığı artar. Apseli akut mastit sıklıkla iltihaplı meme kanseriyle kanştırılır. Yeni doğmuş kız bebeklerde doğumdan hemen sonra, ayrıca kızlarda ergenlik döneminde görülen mastitin bakteri enfeksiyonuyla ilgisi yoktur, hormonların uyarısına bağlıdır. Kronik mastit genellikle verem, mantar enfeksiyonları ya da frengi gibi bütün vücudu etkileyen hastalıklarda gelişir. Çok çocuklu ve emzirme güçlüğü çekmiş orta yaşlı kadınlarda plazma hücreli mastit olarak bilinen bir tür mastit görülür. Oldukça ender rastlanan bu hastalığı meme kanserin den ayırt etmek güç olabilir.
Memede lenf sıvısı birikir; vücut bu sıvıyı yabancı madde olarak kabul ettiğinden bu bölgede plazma hücreleri, akyuvarlar ve yağ asidi kristalleri birikir. Yağ dokusu yıkıma uğrar. Meme başının altında sert bir kütle oluşur, meme başının dıştan görünümü bozulabilir. Bu bölge ağrılı, duyarlı, şiş ve kızarıktır. İrin bulanık bir akıntıyla birlikte dışarı sızar. Süt kanalları ve lenf düğümleri şişer ve genişler. Hastalık ilerledikçe memede yer yer sertleşmeler görülür, sağlıklı bez dokusunun yerini lifsi bağdoku alır. Evcil hayvanlarda, özellikle süt ineklerin de görülen bakteri kökenli mastit, süt sağma makineleri, süt sağanların elleri ve sineklerle bulaşır. Ekonomik açıdan önemli zararlara neden olan ağır bir hastalıktır.
