Özbağışıklık hastalıkları, tek bir organı ya da bütün vücudu etkileyen ve kanda vücudun kendi dokularına karşı oluşturduğu özantikorların ortaya çıkmasına neden olan hastalıkların ortak adı. Vücutta özantikorların bulunması özbağışıklık hastalıklarıyla bağışıklık sistemi arasında bir ilişki olduğunu düşündürürse de, bağışıklık sistemindeki bir bozukluğun hastalığın temel nedeni olduğu ya da özantikorların hastalığa özgü belirtilerden sorumlu olduğu kanıtlanmamıştır.
Tek bir organı tutan özbağışıklık hastalıkları (örn. lenfadenoid guatr, öldürücü kansızlık, Addison hastalığı), dolaşımsistemiyle görece az ilişkisi olan dokunun sağlıklı bağışıklık sistemiyle karşılaşmasından kaynaklanır. Dokular önceden kanla ve kanın içerdiği bağışıklık öğeleriyle karşılaşmamış olduğundan bağışıklık sistemi olgunlaşma sürecindeykerı bunlara karşı direnç oluşturamamıştır. İlk kez karşılaştığında da yabancı cisim olarak kabul edip bunlara karşı antikorgeliştirir.
Bütün vücudu etkileyen özbağışıklık hastalıklarında (örn. sistemik eritemli lupus, romatoit artrit), bağışıklık sisteminin çocukluk döneminde edindiği direncin yıkıldığı ve vücudun kendi dokularını tanıyamadığı, bu durumun yaygın antikor yapırnıyla sonuçIandığı düşünülmektedir. Ulserli kolit, birincil karaciğer sirozu ve sonradan kazanılmış hemolitik kansızlık gibi bazı özbağışıklık hastalıkları hem tek bir organa özgü olabilir, hem de bütün vücudu etkileyebilir. Ozbağışıklık hastalıklarında etkilenen organ ya da organ sisteminin hastalığa yakalanma eğilimi aynı ailenin bireyleri arasında daha fazla görülür.
