Zaviyeli Cami Osmanlı mimarlığının erken döneminde gelişmiş, Klasik Dönem’de terk edilmiş CAMİ tipi. “Ters T” planlı, “tabhaneli”, “çok işlevli” ya da “sofalı cami” yanı sıra “fütüvvet carnisi” ve “imaret camisi” adlarıyla da tanımlanır. İlk örneklerin Bursa ve çevresinde ortaya çıkmış olması nedeniyle “Bursa tipi cami” de denen bu tür camileringenel plan şeması, kıble ekseni üzerinde sıralanmış, yaklaşık eş boyutlu iki kubbenin örttüğü dikdörtgen planlı ana ibadet mekanı ve tek bir kemerle ikiye ayrılmış bu mekanın giriş yönünde kalan bölümünün her iki yanında yer alan mekanlardan oluşur. Çeşitli yapılarla paralellikler kurulabilmekle birlikte bu plan şemasının hangi yapı tipinden kaynaktadığı tartışma konusudur.
Bir görüşe göre, haç planlı Bizans kiliselerinden bir başkasına göre de Anadolu’daki kapalı avlulu medrese’lerden doğmuştur. Ayrıca her iki yandaki mekanların MEDRESE odaları olduğunu öne süren ve bu yapı tipine “medrese-cami” adını veren görüşler de vardır. Dışarıyla bağlantılı, ama tamamen tecrit edilmiş yan mekanlarda ocaklar. nişler ve dolaplar bulunması içlerinde ikamet edildiğini; ana ibadet mekamyla doğrudan bağlantılı olmamalarıysa ibadet için kullanılmadıklannı göstermektedir. Zaviyeli camilerin ilk örnekleri İznik (1326-62) ve Bursa (1339) Orhan Gazi camileriyle, Bursa Ebu İshak ve Timurtaş Paşa (1404) camileridir. Daha sonraki örnekler arasındaysa, Amasya Bayezid Paşa Camisi (1419) ve Afyon Gedik Ahmed Paşa Camisi (1472) sayılabilir.
